O placówce
PODSTAWOWE INFORMACJE O PLACÓWCE
Zasady organizacji oraz pobytu nieletnich w placówce określają:
1. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie funkcjonowania okręgowych ośrodków wychowawczych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich z dnia 31 sierpnia 2022 r. (Dz.U.
z 2022 r. poz. 1897).
2. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich z dnia 9 czerwca 2022 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 978)
Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Świdnicy jest placówką, która stanowi połączenie w ramach jednego podmiotu dwóch instytucji tj. schroniska dla nieletnich i zakładu poprawczego. To placówka dla chłopców. Funkcjonuje jako zakład poprawczy o charakterze półotwartym (z limitem 30 miejsc) i schronisko dla nieletnich o charakterze zwykłym (z limitem 10 miejsc). W placówce naszej liczba wychowanków
w grupie wychowawczej i oddziale szkolnym nie powinna przekraczać 10.
Do Zakładu i Schroniska dla Nieletnich w Świdnicy przyjmowani są nieletni, którzy ukończyli 13 lat i mogą tam przebywać do momentu ukończenia przez nich 21 roku życia, jeżeli po ukończeniu 17 roku życia nie zostali skazani na karę pozbawienia wolności.
NADZÓR nad Zakładem Poprawczym i Schroniskiem dla Nieletnich Świdnicy
Nadzór zwierzchni oraz nadzór pedagogiczny nad Zakładem Poprawczym i Schroniskiem dla Nieletnich
w Świdnicy sprawuje Minister Sprawiedliwości.
Nadzór nad legalnością i prawidłowością wykonania orzeczeń o umieszczeniu nieletnich w Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich w Świdnicy sprawuje Sędzia Sądu Rejonowego w Świdnicy.
Nadzór pedagogiczny w zakresie nauczania w szkole przedmiotów ogólnokształcących sprawuje Dolnośląski Kurator Oświaty we Wrocławiu.
INFORMACJE O SZKOŁACH w ZPiSdN w Świdnicy
Szkoła Podstawowa Nr 14 w Świdnicy
ul. Sprzymierzeńców 1-2,58-100 Świdnica
W miarę potrzeb szkoła przyucza nieletnich do pracy malarza-tapeciarza.
Branżowa Szkoła I Stopnia Nr 5 w Świdnicy
ul. Sprzymierzeńców 1-2, 58-100 Świdnica
Szkoła prowadzi kształcenie zawodowe w kierunku stolarz.
Statuty szkół
Zgodnie z przepisami oświatowymi w szkołach opracowane są zasady oceniania. Określają one szczegółowe warunki i sposób oceniania uczniów. Zasady oceniania są częścią statutu każdej ze szkół w placówce.
Szkoły w Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich w Świdnicy działają na ogólnych zasadach obowiązujących w polskim szkolnictwie, realizując programy nauczania odpowiednie dla tego typu szkół. Atutami szkół działających w placówce są: dobrze wyposażone pracownie przedmiotowe, nauczany język obcy – angielski, biblioteka oraz blok sportowy, w którego skład wchodzą siłownia, sala gimnastyczna, boiska do piłki nożnej i piłki siatkowej oraz siłownia na wolnym powietrzu.
Kadra pedagogiczna szkoły składa się z kierownika szkoły, 8 nauczycieli szkoły i 2 nauczycieli praktycznej nauki zawodu, posiadających odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Nauczyciele stosują dynamiczne programy nauczania dostosowane do zmieniających się potrzeb wychowanków, wykorzystując między innymi oprogramowania komputerowe.
Zajęcia szkolne odbywają się w godzinach 8:00 – 14:30 we wszystkie dni tygodnia z wyjątkiem niedziel
i świąt. Wychowankowie uczą się według ustalonego planu lekcji z podziałem na zmiany: szkoła – warsztaty.
Metody nauczania są różnicowane i dostosowywane do indywidualnych możliwości wychowanka. Chłopcy mają możliwość korzystać z dodatkowych zajęć wyrównawczych. Oprócz działalności dydaktyczno – wychowawczej w trakcie roku szkolnego organizowane są liczne przedmiotowe konkursy, wyjazdy do kina, teatru, zawody sportowe oraz wycieczki programowe.
Chcemy, aby w naszej szkole uczniowie:
– zdobywali wiedzę i umiejętności porównywalne ze szkołą środowiskową i mogli aktywnie uczestniczyć w procesie uczenia się,
– znali i respektowali normy moralne,
– kształcili umiejętności życiowe korzystając w procesie uczenia się z możliwości, jakie niesie środowisko otwarte,
– utrzymywali z nauczycielami bliskie kontakty otwarte na siebie,
– mieli możliwość rozwijania swoich zainteresowań poza lekcjami,
– czuli się współgospodarzami szkoły, mającymi istotny wpływ na jej kształt i wygląd.
INFORMACJE O WARSZTATACH SZKOLNYCH w ZPiSdN w Świdnicy
Warsztaty szkolne stanowią integralną część szkół przy Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich
w Świdnicy. Prowadzą działalność w zakresie organizowania zajęć szkoleniowych, dydaktycznych oraz wychowawczych. Przygotowanie wychowanka do samodzielnego i prawidłowego funkcjonowania
w społeczeństwie wiąże się ze zdobyciem kwalifikacji zawodowych, a w perspektywie podjęciem przez niego pracy zawodowej. Stąd nauka zawodu jest integralną częścią resocjalizacji nieletnich od pierwszych dni pobytu w placówce. Podstawowym zadaniem warsztatów szkolnych jest kształtowanie umiejętności zawodowych uczniów, wdrażanie ich do pracy zawodowej oraz rozszerzenie wiadomości nabytych na lekcjach z przedmiotów zawodowych.
Wychowankowie mają możliwość zdobywania kwalifikacji zawodowych. Każdy nieletni przebywający
w naszej placówce jest przygotowywany do wykonywania zawodu. Szkolenie zawodowe prowadzone jest na poziomie:
– Szkoły Podstawowej.
– Szkoły Branżowej I stopnia.
Zajęcia praktyczne wychowankowie odbywają na terenie placówki w warsztatach szkolnych. Wychowankowie mają możliwość kształcenia się w kierunku stolarz.
Kształcenie zawodowe wychowanków prowadzone jest zgodnie z obowiązującymi programami branżowej szkoły I stopnia oraz programami szkolenia rzemieślniczego, w zakresie organizowania i prowadzenia działalności szkoleniowej, dydaktycznej i wychowawczej. Wychowankowie uczestniczą w procesie szkolenia i produkcji pod kierunkiem 2 nauczycieli praktycznej nauki zawodu.
Wychowankowie odbywający praktyki zawodowe za wykonywane prace szkoleniowo-produkcyjne mogą otrzymywać stypendium, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
Szeroki asortyment wyrobów i usług świadczonych przez warsztaty to możliwość dla wychowanków nauki
i wykonywania przydzielonych zadań zgodnie z obowiązującymi standardami technologicznymi w danym zawodzie.
Warsztaty szkolne poza budynkami warsztatowymi posiadają również klasopracownie przedmiotów zawodowych. Są one odpowiednio wyposażone w maszyny i elektronarzędzia oraz środki audiowizualne. Dzięki dobremu wyposażeniu, wychowankowie mają możliwość zapoznania się z nowoczesnymi maszynami, narzędziami i nowymi technologiami.
W warsztatach szkolnych funkcjonuje system oceniania wychowanków za naukę, pracę i zachowanie
w czasie zajęć warsztatowych, który motywuje wychowanków do nauki i zdobywania umiejętności zawodowych, a ponadto umożliwia wychowankom zaprezentowanie swoich osiągnięć i uczestniczenie
w procesie resocjalizacji. W ramach nauki zawodu, wspólnie z ZDZ w Świdnicy organizowane są kursy zawodowe dla wychowanków.
INFORMACJE O INTERNACIE ZPiSdN w Świdnicy
Internat odgrywa wiodącą rolę w resocjalizacji wychowanków i pełni ważną rolę w ich życiu, gdyż spędzają tam oni większość czasu podczas swojego pobytu w zakładzie i schronisku. Internat ma zapewnić chłopcom poczucie bezpieczeństwa, wzajemnego zrozumienia, akceptacji i współpracy koleżeńskiej. Podstawą strategii wychowawczej są indywidualne plany resocjalizacji opracowane na podstawie aktualnej diagnozy psychologiczno-pedagogicznej dla każdego wychowanka.
Bezpośrednim opiekunem, doradcą i inicjatorem działań wychowawczych w stosunku do każdego wychowanka jest wychowawca-patron. Wychowankowie przebywający w internacie podzieleni są na grupy wychowawcze. Każda grupa funkcjonuje w oparciu o plan pracy wychowawczej, uwzględniający możliwości i potrzeby wychowanków. W grupach znajdują się sypialnie, pomieszczenia rekreacyjne, sanitarne i gospodarcze.
Organizacja życia w internacie jest uregulowana rozkładem dnia oraz tygodniowym rozkładem zajęć. Zadaniem internatu jest:
1. zapewnienie wychowankom odpowiednich warunków bytowych i zaspokojenie ich podstawowych potrzeb materialnych i zdrowotnych,
2. praca opiekuńcza i wychowawczo-terapeutyczna,
3. działalność kulturalna, oświatowa, sportowa i rekreacyjna,
4. pomoc psychologiczno-pedagogiczna,
5. nawiązywanie kontaktów z instytucjami środowiska lokalnego.
W internacie wychowankowie rozwijają swoje zainteresowania mając do wyboru następujące zajęcia:
1. artystyczne: zajęcia plastyczne, zajęcia fotograficzne, rękodzieło artystyczne, modelarstwo,
2. kulturalne: wyjścia i wyjazdy do kina, na spektakle teatralne, koncerty muzyczne, spotkania
z ciekawymi ludźmi,
3. turystyczne: wycieczki piesze, rowerowe i wyjazdowe, sportowe: piłka nożna, piłka siatkowa
i koszykowa, tenis stołowy i tenis ziemny, zajęcia komputerowe..
Wychowankowie przebywający w placówce mają do dyspozycji bogatą bazę rekreacyjno-sportową,
w skład której wchodzą sala gimnastyczna, siłownia wewnętrzna i zewnętrzna, zespół boisk (sztuczna nawierzchnia) do gier zespołowych oraz sale bilardowe. O wystrój i modernizacje działu oraz zaplecza sportowego i rekreacyjnego dbają sami wychowankowie w ramach zajęć warsztatowych i porządkowych. Sprawia to, że nasi podopieczni uczą się doceniać warunki stworzone dla nich w placówce i poznają znaczenie wkładu własnego w polepszenie standardów, w których przyjdzie im żyć
Głównym celem i zadaniem zakładu poprawczego jest resocjalizacja nieletnich, zakładająca zmianę ich postaw w kierunku społecznie pożądanym oraz zapewniającym im prawidłowy rozwój osobowości, jak również kształtowanie pozytywnych zainteresowań i motywacji oraz odpowiedniego systemu wartości
i przestrzegania ustalonych, powszechnych zasad współżycia społecznego. Zadania te realizowane są poprzez nauczanie, wychowanie, przygotowanie do zawodu oraz organizację wolnego czasu.
Wychowankowie zakładu poprawczego realizują wyznaczone zadania w opracowanym dla każdego z nich Indywidualnym Planie Resocjalizacji oraz są przygotowywani do opuszczenia placówki poprzez realizację założeń w Indywidualnym Programie Usamodzielnienia, który ma za zadanie pomóc chłopcom
w zagospodarowaniu, znalezieniu mieszkania, pracy itp.
Schronisko dla nieletnich to placówka opieki całkowitej, która realizuje funkcję diagnostyczną, resocjalizacyjną i zapobiegawczą (tzn. zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania sądowego). Do schroniska kierowani są nieletni podejrzani o popełnienie czynów karalnych lub przestępstwa, a okoliczności i charakter popełnionych czynów, stopień demoralizacji nieletnich i nieskuteczność dotychczasowych środków wychowawczych przemawiają za ewentualnym umieszczeniem w zakładzie poprawczym.
W schronisku dla nieletnich prowadzi się oddziaływania wychowawcze ukierunkowane na rozpoczęcie procesu resocjalizacji.
Szczegółowa diagnostyka wychowanka pod kątem jego możliwości, umiejętności, potrzeb, deficytów fizycznych i intelektualnych, stopnia realizacji obowiązku szkolnego oraz warunków materialnych, bytowych i umiejętności społeczno-wychowawczych środowiska rodzinnego pozwala na określenie jego predyspozycji i nastawienia do zmiany w postrzeganiu otaczającego świata, a przede wszystkim umożliwia określenie konkretnych kierunków i zadań w pracy z nieletnim.
Aby móc prawidłowo realizować zadania placówka posiada pomieszczenia mieszkalne oraz higieniczno-sanitarne, pomieszczenia do zajęć edukacyjnych (pracownie przedmiotowe) z zapleczem na środki dydaktyczne, salę gimnastyczną, bibliotekę z czytelnią, pomieszczenia warsztatowe odpowiednie do kierunków prowadzonego szkolenia zawodowego, gabinet pielęgniarski i lekarski oraz izbę chorych, gabinet psychologiczno-pedagogiczny, izby adaptacyjne, pomieszczenia przeznaczone na hostel, tereny i urządzenia do zajęć rekreacyjnych i sportowych.
Dyrektor kieruje placówką, sprawuje nadzór pedagogiczny, zapewnia warunki niezbędne do realizacji zadań zakładu i schroniska oraz ponosi odpowiedzialność za działalność placówki. Rada zakładu i schroniska jest organem kolegialnym i współdziała z dyrektorem w wykonywaniu zadań placówki i podnoszeniu jakości pracy. W szczególności opiniuje roczny plan pracy placówki, organizację doskonalenia zawodowego pracowników pedagogicznych, organizację pracy na dany rok, rozkład dnia i porządek zajęć. W skład rady wchodzą wszyscy pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w zakładzie i schronisku.
Personel zakładu i schroniska dostosowany jest do struktury organizacyjnej placówki, która gwarantuje jej funkcjonowanie. Można wyodrębnić cztery ogólne kategorie personelu:
1. Pracownicy ochrony – odpowiadają za bezpieczeństwo w placówce, za bezpieczeństwo pracowników
i wychowanków.
2. Pracownicy obsługi i służby zdrowia – odpowiadają za zapewnienie odpowiednich warunków socjalno-bytowych oraz za obsługę sanitarno-medyczną.
3. Pracownicy pedagogiczni – odpowiadają za diagnostykę, programowanie działań resocjalizacyjnych
i terapeutycznych, ich organizowanie, realizację i ocenę, za współpracę z rodzinami wychowanków oraz z odpowiednimi instytucjami zewnętrznymi.
4. Pracownicy administracji – odpowiadają za zarządzanie placówką, za zabezpieczenie finansowe
i gospodarcze, politykę kadrową i obsługę prawną.
HITORIA ZPiSdN W ŚWIDNICY
Zakład Poprawczy w Świdnicy powstał na mocy dekretu z dnia 31.08.1800 r., wydanego
w Lesznie przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III. Pełna urzędowa nazwa placówki to Zakład Poprawczy i Przytułek dla Ubogich. Działalność rozpoczął w dniu 01.01.1802 r. w dawnym kolegium jezuickim. Od razu przyjęto do niego 400 pensjonariuszy. Była to instytucja łącząca w sobie elementy zakładu wychowawczego i karnego.
Zakład miał służyć poprawie zatrzymanych pod względem obyczajowym i religijnym przez upominanie, pracę i karność. Kierowano do niego młodych włóczęgów, próżniaków, osoby ze społecznego marginesu, bezdomnych, unikających pracy, młodych ludzi, z którymi nie mogli poradzić sobie rodzice oraz recydywistów, którym poprzedni pobyt nie pomógł. Zakład przyjmował wychowanków obojga płci, ściśle jednak od siebie oddzielonych. Okres przymusowego pobytu wynosił od pół roku do dwóch lat.
Do przytułku kierowano na podstawie postanowienia Śląskiego Związku ds. Opieki Społecznej pod warunkiem, że potrzebujący opieki wyraził na to zgodę. Przytułek zapewniał podstawowe utrzymanie, ludzkie traktowanie i w zależności od możliwości fizycznych pensjonariuszy – stosowne zatrudnienie. Mieszkańcy przytułku mieli inne ubrania i inne jedzenie niż pensjonariusze zakładu poprawczego, umieszczeni byli
w innych budynkach, chociaż podlegali temu samemu kierownictwu. W zakładzie poprawczym przeciętnie przebywało 1200 mężczyzn i 120 kobiet, zaś w przytułku 120 mężczyzn i 60 kobiet.
W dniu wybuchu I wojny światowej w zakładzie poprawczym było 1094 mężczyzn i 128 kobiet. Po zakończeniu wojny liberalna polityka doprowadziła do zwolnienia prawie wszystkich mieszkańców zakładu poprawczego. W kwietniu 1920 r. zamknięto zakład poprawczy we Wrocławiu, przenosząc do Świdnicy
15 chłopców i 16 dziewcząt. W przytułku w roku 1920 było 60 podopiecznych.
Latem 1925 r. obok istniejącego już 125 lat zakładu poprawczego i przytułku założono zakład wychowawczy dla osób sprawiających specjalne trudności. We wszystkich trzech świdnickich zakładach przebywało wówczas 600 pensjonariuszy. Zakłady te istniały aż do wybuchu II wojny światowej. Około
1941 r. niektórzy z upośledzonych umysłowo pensjonariuszy przytułku nagle zniknęli z miasta. Prawdopodobnie zostali zgładzeni w ramach hitlerowskiej akcji “oczyszczania rasy” niemieckiego “narodu panów”. Podobny los spotkał pensjonariuszy zakładu poprawczego, którzy prawdopodobnie znaleźli się wśród więźniów obozów koncentracyjnych. Tuż po II wojnie światowej we Wrocławiu przy ul. Akacjowej (dzisiaj Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy) decyzją Ministerstwa Sprawiedliwości otwarto instytucję
pn. Państwowe Schronisko dla Nieletnich. Spełniała ona wówczas rolę swoistej “przechowalni” dla dzieci
i młodzieży do lat 18, często bez domów i rodzin, sierot wojennych, zagubionych w wielkim świecie, włóczących się, wśród których byli również młodzi przestępcy różnego rodzaju i kalibru. Działo się tak
z powodu braku domów dziecka w latach powojennych.
W 1948 r. Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło w budynkach po niemieckim poprawczaku prace przygotowawcze do otwarcia zakładu poprawczego. Za datę jego oficjalnego powstania przyjmuje się dzień 24 sierpnia 1949 r., kiedy to przyjęto do niego pierwszych 8 wychowanków. W roku 1949 Schronisko zostało przeniesione do wsi Kraszowice pod Świdnicą. Wychowanków zakwaterowano w majątku ziemskim, gdzie pracowali na roli i w gospodarstwie. Latem 1954 r. Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło przenieść schronisko na ulicę Sprzymierzeńców 1, naprzeciw funkcjonującego od paru lat zakładu poprawczego. Cały dobytek schroniska przenieśli sami wychowankowie, ponieważ brak było jakiegokolwiek transportu. W roku 1961 przeprowadzono gruntowny remont dzisiejszego internatu schroniska. W czerwcu 1967 roku schronisko dla nieletnich zostało administracyjnie połączone z zakładem poprawczym w jedną instytucję pn. Zakład Poprawczy i Państwowe Schronisko dla Nieletnich w Świdnicy. W świdnickim zakładzie poprawczym od
70 lat przebywa młodzież męska, skierowana przez sądy za czyny karane prawem, popełnione po ukończeniu 13 roku życia, a przed ukończeniem 17 lat. W październiku 1999 r. świętowano 50-lecie istnienia
w powojennej Świdnicy Zakładu Poprawczego. A w roku 2009 sześćdziesięciolecie powstania zakładu poprawczego.
Kontakt
Dyrektor ZPiSdN w Świdnicy
mgr Dorota Wójcik
Wszystkie rozmowy są nagrywane.